Το ανθρώπινο ον είναι έμφυλο και η επιρροή της σεξουαλικότητας είναι τόσο κυριαρχική ώστε εδώ και αιώνες τρέφει τους λόγους ποιητών, φιλοσόφων, ηθικολόγων και λογοτεχνών.

Πρόκειται πάντως για σειρά διεγέρσεων και δραστηριοτήτων που ενυπάρχουν από την παιδική ηλικία και εμφανίζεται συνδεδεμένη με τις ανάγκες που ορίζονται σαν ενότητα. Είναι ενδογενής στο μέτρο που ακολουθεί μια γραμμή ανάπτυξης που περνά από τα διάφορα στάδια ψυχοσεξουαλικής ανάπτυξης και εξωγενής στο μέτρο που εισβάλλει στο υποκείμενο από τον κόσμο των ανηλίκων. Υποτάσσεται σε μια πληθώρα κανόνων, υποχρεώσεων και απαγορεύσεων.

Η σεξουαλικότητα είναι ένα σύνολο από σωματικές ανάγκες, ασυνείδητες φαντασιώσεις, από επιθυμίες και σύμβολα. Καθορίζεται από συνειδητές τάσεις και συμπεριφορές, ενώ επηρεάζεται από πολιτικές και θρησκευτικές αρχές, κοινωνικές φόρμες και επιστημονικές ιδέες.

Ο σωματικός εαυτός είναι συνδυασμός της ψυχικής εμπειρίας των σωματικών αισθήσεων, της σωματικής λειτουργίας και της εικόνας σώματος. Το σώμα στην εφηβεία μέσω μιας σειράς βιολογικών και ψυχολογικών μηχανισμών υφίσταται διαφοροποιήσεις. Έτσι προκύπτουν τα χαρακτηριστικά του φύλου που διαμορφώνουν την εικόνα του.

Όσον αφορά την εφηβική σεξουαλικότητα, ο αυνανισμός, χαρακτηριστική λειτουργία της πρώτης φάσης εφηβείας (11-14 ετών), δίνει τη θέση του στις ετερόφυλες σχέσεις στη μεσαία φάση (14-16) που είναι είτε τριαδικές (αγόρι – κορίτσι – «κολλητός»), είτε ναρκισσιστικού τύπου. Ο στόχος είναι η απαρτίωση της σεξουαλικής ταυτότητας που συμπίπτει με το τέλος της εφηβείας.

Το σώμα λοιπόν στην εφηβεία γίνεται θέατρο εκτόνωσης διεγέρσεων και συναισθημάτων μέσα από την κίνηση, τη δράση, το χορό. Το καλοκαίρι, ο ήλιος, η θάλασσα, η «ζωή χωρίς πίεση», η «υπερβολική πίεση του χειμώνα» που ζητά εκτόνωση… δημιουργούν ένα πλαίσιο χαλάρωσης των απαγορεύσεων και εξ’ αυτού απελευθέρωσης των σωματικών διεγέρσεων. Απ’ την άλλη οι έντονες σωματικές αισθήσεις (κολύμπι, χορός, φλερτ) και η εικόνα σώματος που «στολίζεται» με τα καλοκαιρινά φετίχ, συντελούν επίσης στη συνθήκη αφύπνισης της εφηβικής σεξουαλικότητας.

Γονείς:
1. Μη φοβάστε τόσο τη σεξουαλικότητα!
2. Θυμηθείτε ότι περάσατε κι εσείς ανάλογες φάσεις
3. Είναι απλώς μια φάση ακόμα (ίσως η καλύτερη) που οδηγεί στην ολοκλήρωση της ταυτότητας
4. Εμπιστευθείτε τα παιδιά σας και τις αρχές που τους δώσατε.

Σουμάκη Τζένη
Παιδοψυχίατρος
Επιστημονικά Υπεύθυνη Διαγνωστικής και Θεραπευτικής Μονάδας για το Παιδί και τον Έφηβο «Σπ. Δοξιάδης»